Liderlik öğrenmekle başlar; iş kitapları, yönetim kitapları ve kişisel gelişim kitapları, bu konudaki en büyük yardımcınızdır. Ama çoğu kişi öğrenmeyi çok dar bir şekilde, sadece “problem çözme” olarak tanımlıyor, böylece dikkatini dış çevredeki hataların saptanması ve düzeltilmesi ile sınırlıyor. Sorunların çözülmesi önemlidir ama öğrenme sürecekse yönetici ve çalışanlar gözlerini içeriye de çevirmeliler. Kendi davranışları üzerinde eleştirel bir biçimde düşünmeli, organizasyonun sorunlarına istemeden de olsa nasıl katkıda bulunduklarını saptamalı ve sonra davranış biçimlerini değiştirmeliler.
- Öz eleştiri yapın
En zeki ve başarılı çalışanların genellikle iyi öğrenciler olamamasının nedeni başarısızlığın getirilerine dair iç gözlem fırsatını değerlendirememeleridir. Bu nedenle, başarısız olduklarında ya da düşük performans gösterdiklerinde kendi davranışlarına eleştirel bir gözle bakmak yerine suçu başka yerde ararlar.
- Yeni şeyler öğrenmeye açık olun
İnsanlar genellikle eleştiriye ve yeni şeyler öğrenmeye açık olduklarını söyler ama pratikte çok farklı değerler ve teoriler devreye girer; kontrolü elden bırakmama arzusu, “kazanmayı” azami seviyeye çekerken “kaybetmeyi” asgari düzeye indirme hedefi, olumsuz duyguların dile getirilmemesi gerektiği inancı ve olabildiğince akılcı görünme isteği gibi…
- Savunmacı tavırdan sakının
Utanç ya da yetersizlik duygularından kaçınma ihtiyacı özellikle yetenekli ve iyi eğitim almış çalışanların davranışlarına yansıyor. Yeni şeyler öğrenmeye çok hevesli görünmelerine rağmen büyük bir başarısızlık ve yüksek standartlara ulaşamama korkusu duyuyorlar. Bu nedenle hızla sivrilemedikleri meseleler karşısında kırılgan ve umutsuz bir ruh haline bürünebiliyorlar. Neyse ki hem kişi hem de kuruluşlar için daha verimli davranış kalıpları geliştirmek mümkün… Bunu nasıl yapacağınıza dair iki öneri:
1. Stratejik analizlerde kullanılan “katı çıkarsamalar” burada da uygulanmalı… Bulabildiğiniz en nesnel verileri toplayın. Çıkarımlarınızı açıkça belirtin ve düzenli olarak test edin.
2. İstenen değişiklikleri öncelikle üst yöneticiler gerçekleştirmeli… Liderin kendi teorilerine eleştirel gözle bakmaya ve gerekli değişiklikleri yapmaya gönüllü olduğunu gören çalışanlar aynı tavrı daha kolay sergileyebilir.
